GEZOND IN SPANJE
Wie besluit van Noord-Europa naar Spanje te verhuizen doet goede zaken voor zijn gezondheid. Een minder stressvolle omgeving, meer buiten leven, de zon als erkend anti-depressivum en het Mediterrane dieet (vooral olijfolie en vis, weinig vlees) waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat het kanker en hart- en vaatziekten helpt voorkomen.
Alle reden voor optimisme dus, maar wat als u onverhoopt toch medische hulp nodig zou hebben?
GEZONDHEIDSZORG IN SPANJE
Uw ervaringen met de gezondheidszorg in Spanje zullen in belangrijke mate worden bepaald door de manier waarop u verzekerd bent. Ook in Spanje is gezondheidszorg voor iedereen een wettelijk bepaald recht, waarin wordt voorzien door de Spaanse overheid middels de sociale zekerheid, Seguridad Social. Iedere in Spanje ingezetene draagt maandelijks premie af en is zo verzekerd tegen ziektekosten. De Seguridad Social voorziet in een systeem van gezondheidszorg met ondermeer eigen huisartsen, specialisten en ziekenhuizen. Volledig parallel daaraan bestaat er echter een grote particuliere sector met eigen voorzieningen.
Woonachtig in Spanje en niet particulier bijverzekerd valt men onder het systeem van de Seguridad Social. Verblijvend in Spanje maar officieel woonachtig in Nederland (vakantievierders, overwinteraars) kan men zowel via de Nederlandse ziektekosten verzekering alsook de reisverzekering aanspraak maken op particuliere zorg in Spanje. Gaat u binnenkort van Nederland of Belgie naar Spanje verhuizen realiseert u zich dan dat op het moment dat u Spaans ingezetene bent, en u geen (woon)adres in land van herkomst meer heeft uw ziektekosten niet meer door de Nederlandse of Belgische verzekering gedekt zullen worden. Speciale “expat-verzekeringen” en sommige “wereld polissen”vormen hierop een uitzondering. Het is van belang dat u zich hierover goed laat informeren voordat u zich in Spanje vestigt.
Lees alles over het Spaanse zorgsysteem op de informatieve website www.zorginspanje.com
Zoekt u een huisarts in de buurt van Fuengirola of Torremolinos? www.dokterlandman.eu
SEGURIDAD SOCIAL, STAATSZIEKENHUIZEN
De Seguridad Social heeft eigen huisartsen als eerste lijn die fungeren als doorverwijzer naar de tweede lijn, de staatsziekenhuizen. De Seguridad Social wijst de verzekerde een huisarts toe, meestal werkend in een ambulatorio in de buurt waar verzekerde woont. Voor een consult bij de huisarts dient men in het algemeen een afspraak te maken, in de rij staand of telefonisch, 1 of 2 dagen later kan men dan op consult komen. Het ambulatorio in de buurt doet ook vaak dienst als vooruitgeschoven EHBO-post.
Indien nodig kan de huisarts doorverwijzen naar een specialist, afhankelijk van aard van de klacht en de urgentie kunnen hiervoor wachttijden van meerdere maanden optreden. De staatsziekenhuizen beschikken over goed opgeleid medisch personeel en moderne middelen. Geldgebrek uit zich vooral in soms wat armoedig overkomende gebouwen en lange wachtlijsten voor bepaalde onderzoeken en ingrepen. Gesteld kan worden dat men met een acuut levensbedreigende aandoening, bijvoorbeeld hartinfart, hersenbloeding, snelle en hoogwaardige medische hulp zal ontvangen. Voor minder acute zaken, nieuwe heup, knie, MRI-scans, zijn de wachtltijden in het algemeen nog beduidend langer dan in Nederland.
Had Spanje 10 jaar geleden nog een overschot aan artsen momenteel is er sprake van een tekort. Huisartsen in de Seguridad Social kennen dus een grote werkdruk en dit betekent dat er niet altijd veel tijd voor het consult is. Mocht u de Spaanse taal onvoldoende beheersen houdt er dan rekening mee dat veel Spaanse artsen het Engels niet meester zijn. Voor een goed verloop van het consult doet u er in dat geval verstandig aan iemand met voldoende kennis van de Spaanse taal mee te nemen die u terzijde kan staan.Grote staatsziekenhuizen hebben vaak Engelstalige en soms zelfs Nederlandstalige tolken in dienst.
PARTICULIERE SECTOR, PRIV KLINIEKEN/ZIEKENHUIZEN
Spanje telt een groot aantal vrijgevestigde huisartsen en specialisten. Veel artsen werken deels in de Seguridad Social en deels in de particuliere sector, vrijgevestigd of in een kliniek/ziekenhuis. Door de gestegen welvaart, en mogelijk ook door de overbelasting van de staatsgezondheidszorg zijn er de laatste jaren in Spanje veel particulier verzekerden en particuliere ziekenhuizen bijgekomen. In de provincie Malaga is het sinds kort zelfs zo dat er meer ziekenhuisbedden in de particuliere sector dan in de staatsgezondheidszorg zijn.
Kwaliteit van de geboden zorg kan sterk wisselen afhankelijk van specialist en/ of kliniek. Privé-ziekenhuizen verschillen van staatsziekenhuizen met name in het feit dat zij vaak kleinschaliger en luxueuzer van opzet zijn. Verder werken privé-klinieken in het algemeen met een winstoogmerk. Je zou kunnen stellen, en dat geldt niet alleen in Spanje, dat door dit winstoogmerk het grootste gevaar in een privé-kliniek is dat er “te veel” gedaan wordt, en dat in een staatsziekenhuis door de heersende krapte van het tegendeel sprake zou kunnen zijn.
Een goede privé kliniek is zeer schoon, heeft voldoende apparatuur van de laatste generatie, werkt met de top-specialisten uit de academische (staats-)ziekenhuizen en kent geen wachtlijsten. Een goede Spaanse privé kliniek zal de vergelijking met Nederlandse en Belgische ziekenhuizen glansrijk doorstaan. Maar niet alle privé klinieken verdienen het predikaat “goed”. Alles kan prachtig in orde lijken, maar of u de best mogelijke behandeling zal krijgen is vaak moeilijker te beoordelen. Mijn eigen ervaringen als huisarts in Spanje zijn aanvankelijk wisselend geweest maar als je weet waar en met name bij wie je moet zijn voor bepaalde aandoeningen dan blijft er hier medisch weinig te wensen over.
DE HUISARTS IN DE PARTICULIERE GEZONDHEIDSZORG
Een particulier verzekerde patient hoeft niet verplicht langs de eerste lijn (huisarts) om een specialist te consulteren. Via de telefoniste van het ziekenhuis kan direkt een afspraak met een specialist gemaakt worden.
Voor veel Spanjaarden die zich een privé-verzekering kunnen veroorloven is alleen dit al een goede reden om zich bij te verzekeren, het scheelt veel tijd. Zaak is wel dat u dan weet onder welk specialisme uw aandoening valt. Overigens is dit precies wat men in de Seguridad Social (maar ook in Nederland) niet wenst, het leidt in veel gevallen tot meer kosten, patienten kunnen met hun hulpvraag bij de verkeerde medicus terecht komen en voor een deel betreft het eenvoudiger problemen die buiten het ziekenhuis opgelost kunnen worden.
Enkele jaren geleden is een grote Spaanse particuliere ziektekostenverzekeraar een samenwerkingsverband aangegaan met de Nederlandse huisartsen aan de Costa Blanca en de Costa del Sol. Deze verzekeraar biedt in een aparte verzekering de mogelijkheid (niet de verplichting) een huisarts te consulteren en eventuele verwijzing naar het ziekenhuis door de huisarts te laten geschieden. Het doel is meerledig, een service naar de patient, deze zal beter geïnformeerd en voorbereid bij de specialist komen; de specialist zal, ondanks de vaak bestaande taal-barrière beter weten wat de reden van het consult en de achtergronden van zijn buitenlandse patient zijn. Deze benadering is succesvol hetgeen wordt bevestigd door het grote aantal in Spanje woonachtige Noord-Europeanen dat een dergelijke verzekering heeft afgesloten.
De aan de Costa Blanca en Costa del Sol werkzame Nederlandse en Belgische huisartsen zijn vrijgevestigd dus vallen niet onder de Seguridad Social. Zij kunnen een patient wel naar een staatskliniek doorverwijzen maar meestal zal de verwijzing naar een particuliere kliniek zijn omdat de patient daarvoor verzekerd is. Omdat privé-klinieken relatief kleinschalig zijn zal uw huisarts veel van de daar werkzame specialisten persoonlijk kennen en wordt de afspraak vaak met een telefoontje tussen huisarts en specialist geregeld. Meestal kan patient binnen een paar dagen bij de specialist op consult komen, bij iets spoedeisender zaken vaak dezelfde dag. Mocht een en ander onverhoopt tot een ziekenhuisopname leiden dan kan de huisarts hierin ook een rol spelen. Veel Nederlandse huisartsen bezoeken de patienten die zij naar het ziekenhuis verwezen hebben regelmatig. In het algemeen hebben zij volledige inzage in alle medische gegevens en kunnen zij de specialisten om overleg vragen. Hierdoor kunnen zij een rol spelen in de behandeling van de patient , bij het slechten van een taalbarriére en het verstrekken van informatie.
PARTICULIER VERZEKEREN = BIJ-VERZEKEREN
Tot voor enkele jaren geleden was men in Nederland óf particulier óf ziekenfonds verzekerd. Beide typen verzekeringen maakten gebruik van dezelfde artsen en ziekenhuizen en in de laatste decennia was er nauwelijks verschil te bespeuren in het niveau van de voorzieningen die aan de particulier- of ziekenfondsverzekerden verstrekt werden.
In Spanje is feitelijk iedereen ziekenfonds verzekerd (Seguridad Social) en heeft een deel van de mensen zich particulier bijverzekerd. Kennelijk beoordelen veel Spanjaarden en ook veel hier levende buitenlanders de service die de Seguridad Social biedt als zodanig dat zij bereid zijn extra te betalen om toegang tot de particuliere ziekenhuizen te hebben. Hoewel (particuliere) verzekeringspremies in Spanje in het algemeen beduidend lager zijn dan in Nederland is dit toch een opvallend gegeven. De premie die men aan de Seguridad Social afdraagt verandert of vervalt namelijk niet als men zich particulier bijverzekert.
Een van de oorzaken van de lagere premies is dat veel particuliere verzekeringen de kosten van medicijnen niet dekken, die worden immers al door de Seguridad Sociaal vergoed. Zo gaan veel particulier verzekerden toch regelmatig bij hun huisarts van de Seguridad Social langs, voor recepten. Ook kunnen de particuliere verzekeraars niet in alle typen zorg voorzien, sommige zeer specialistische vraagstukken vereisen de expertise van een academisch ziekenhuis, en alle academische ziekenhuizen vallen onder de Seguridad Social. Toch komt dit laatste maar zelden voor, academische know-how is in veel privé-klinieken aanwezig doordat daar hoogleraren als consulent werkzaam zijn.
GAAT U HET NEDERLANDSE ZORGSYSTEEM MISSEN?
In de twaalf jaar die ik nu werkzaam ben als huisarts aan de Costa del Sol is er op het gebied van gezondheidszorg in Spanje veel veranderd. Als ik vroeger een patient vertelde dat hij of zij zich in een Spaans ziekenhuis zou moeten laten opnemen dan werd de Nederlandse of Belgische alarmcentrale gebeld en wist men vaak niet hoe snel men zich moest laten repatriëren. In die tijd was iedere hier woonachtige Nederlander (“pensionado”) nog in Nederland verzekerd. Spanje is in die jaren aanzienlijk welvarender geworden en de Spaanse gezondheidszorg heeft een grote inhaalslag gemaakt. Tegenwoordig krijg ik van mijn patienten na een (particuliere) ziekenhuisopname vaak opmerkingen in de trend van: daar kunnen ze in Nederland nog iets van leren….
Hoewel deze vergelijking niet “fair” is omdat een Spaanse particuliere verzekering niet voor iedereen weggelegd is kan men stellen dat de particuliere gezondheidszorg in Spanje in het algemeen een betere service biedt dan de Nederlandse zorg: laagdrempelig, nauwelijks wachtlijsten, schoon, en relatief veel personeel dat qua opleiding gelijkwaardig is aan het Nederlandse personeel. De Seguridad Social daarentegen kan de vergelijking met Nederland en Belgie (nog) niet doorstaan, financiering en de enorme omvangrijkheid van het systeem (buraucratie) zijn hier mede debet aan.
SAMENVATTEND
Als u besluit zich in Spanje te gaan vestigen zorg dan dat u zeker weet of, en hoe lang uw Nederlandse ziektekostenverzekering nog geldig is in Spanje. Informeer u hier in Spanje goed over Seguridad Social en particuliere verzekeringen, een aanvullende (particuliere) verzekering wordt door velen bepaald niet als een overbodige luxe gezien.
Vraag aan mensen die hier al langer wonen wat hun ervaringen zijn, en win zonodig professioneel advies in bij een verzekeringsadviseur. In Spanje kan de huisarts bij ziekenhuisopname een rol spelen die het Cliniclowneske ver overstijgt.
Regel uw zaken goed maar blijf vooral gezond!
Dr. Jan Otto Landman, GP in Torremolinos and Fuengirola ( Espana )
Telefoonnummer | Openingstijden | |
Torremolinos: | (+34) 952 388 872 | Ma t/m Vr 11.00 – 13.00 |
Fuengirola: | (+34) 952 665 985 | Ma t/m Vr 09.30 – 10.30 |
Website: drlandman.nl
Lees alles over het Spaanse zorgsysteem op de informatieve website www.zorginspanje.com